جوان آنلاین: تسلیم وزارت جهاد کشاورزی در مقابل زیاده‌خواهی دامپروران و موافقت با افزایش قیمت شیرخام از ۱۸ به ۲۳هزارو ۹۷۰ تومان، موج جدیدی از گرانی لبنیات را به سفره مردم تحمیل کرد و این روند گرانی در ایام جنگ تحمیلی رژیم‌صهیونیستی به اوج خود رسید و اکنون در پساجنگ، روند افزایش قیمت لبنیات متوقف نشده است.
دولت از ابتدای سال جاری با هدف حفظ قدرت خرید مردم و کنترل تورم، تلاش کرده است قیمت مواد غذایی و کالا‌های اساسی سبد معیشت خانوار‌ها را ثابت نگه دارد، با این حال دامداران به‌عنوان یکی از گروه‌های کلیدی زنجیره تولید، خواستار افزایش قیمت شیرخام بودند و این مطالبه، چالش جدیدی پیش روی سیاست‌های تنظیم بازار ایجاد کرد.
وزارت جهاد کشاورزی، بدون توجه کافی به تبعات تورمی این تصمیم و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان، در اوایل خرداد ماه با پیشنهاد قیمت ۲۳ هزارو ۹۷۰ تومان برای هر کیلوگرم شیرخام موافقت کرد و این نرخ برای تصویب نهایی به ستاد تنظیم بازار ارجاع شد.
شیر، ماست، پنیر و دوغ، همگی در کمتر از چند هفته، با برچسب‌های قیمتی جدید و سنگین‌تری روانه بازار شدند؛ افزایش‌هایی که در مواردی تا بیش از ۳۰درصد بوده‌اند و بار آن مستقیماً بر دوش خانوار‌ها نشسته است. افزایش قیمت‌ها در حوزه لبنیات، باعث ایجاد وضعیتی آشفته در بازار شده است.
فعالان صنفی از نبود مدیریت منسجم و تصمیم‌گیری شفاف گلایه دارند و معتقدند فقدان نظارت مؤثر، به سودجویی برخی تولیدکنندگان و بی‌ثباتی قیمتی دامن زده است. در این میان برخی فعالان صنعت لبنی هم به بهانه تعیین قیمت به روش عرضه و تقاضایی، قیمت‌ها را سلیقه‌ای افزایش داده‌اند که به نسبت میزان رشد قیمت شیرخام همخوانی ندارد و به مراتب بالاتر است.
به گفته کارشناسان، سیاست دولت برای حمایت از دامداران با افزایش نرخ خرید شیرخام، اگرچه در ظاهر با نیت حمایت از تولیدکننده انجام شد، اما در عمل به دلیل ناهماهنگی و نبود سیاست جبرانی برای مصرف‌کننده، نتیجه‌ای جز فشار بیشتر بر مردم نداشته است.
آمار‌های رسمی نشان می‌دهند در همین مدت کوتاه، لبنیات از جمله ماست، شیر و پنیر بین ۱۵ تا ۳۰درصد گران‌تر شده‌اند؛ کالا‌هایی که سهم قابل توجهی در سبد غذایی خانواده‌های ایرانی دارند و حذف یا کاهش مصرف آنها می‌تواند مستقیماً سلامت عمومی را تحت تأثیر قرار دهد.
در این میان، اظهارات برخی مسئولان نیز نتوانسته است به بهبود وضعیت بازار یا اقناع افکار عمومی کمک کند. محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور با تأکید بر بازگشت قیمت‌ها به سطح پیش از «جنگ ۱۲روزه» گفته است: «قیمت‌ها باید تعدیل شوند.».
اما این سخنان در شرایطی مطرح می‌شود که در حوزه لبنیات به غیر از چهار قلم کالای یارانه‌ای بقیه به صورت عرضه و تقاضایی قیمت‌گذاری می‌شوند و خارج از قیمت‌گذاری دستوری هستند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند صحبت‌های معاون اول رئیس‌جمهور درباره قیمت تنها می‌تواند درباره کالا‌هایی که به آنها یارانه تعلق می‌گیرد مصداق داشته باشد، دولت اگر می‌خواهد قیمت‌ها فروکش کند، باید حمایت از تولید و افزایش عرضه را پیگیری کند.
اکنون لبنیات در مسیر تبدیل شدن به یک کالای نیمه‌لوکس قرار گرفته است؛ کالایی که پیش از این، سهمی ثابت در سفره ایرانی داشت، اما حالا برخی خانواده‌ها یا ناگزیر به کاهش مصرف آن شده‌اند یا از خرید برخی اقلام لبنی صرف‌نظر می‌کنند. در چنین شرایطی، نبود برنامه‌ریزی و پاسخگویی روشن از سوی نهاد‌های مسئول، بار دیگر این پرسش را مطرح می‌کند: آیا سلامت و معیشت مردم، همچنان در اولویت سیاستگذاری‌ها قرار دارد؟
صنایع لبنی ساز خود را می‌زنند
در حالی که قیمت مصوب جدید شیرخام از سوی کارخانه‌های صنایع لبنی به رسمیت شناخته نمی‌شود و دامداران نمی‌توانند محصول خود را به نرخ ۲۳هزار تومان به فروش برسانند، برخی برند‌های لبنی بدون داشتن مصوبه قانونی، اقدام به افزایش قیمت محصولات خود کرده‌اند.
مجتبی عالی، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های کشاورزی دامداران ایران در گفتوگو با تسنیم در این خصوص می‌گوید: با وجود افزایش رسمی قیمت شیرخام و همچنین افزایش قیمت لبنیات در بازار، صنایع لبنی حاضر به خرید شیرخام با نرخ جدید نیستند. بر این اساس، در حالی که کارخانه‌های لبنی از پذیرش نرخ مصوب شیرخام امتناع می‌کنند، شاهد افزایش غیررسمی و غیرقانونی قیمت لبنیات هستیم؛ موضوعی که به سودجویی برخی متخلفان و ایجاد نابسامانی در بازار منجر شده است.
وزارت جهاد کشاورزی: مصوبه‌ای برای افزایش قیمت لبنیات نداریم
همچنین مجید حسنی‌مقدم، سرپرست دفتر بازرگانی داخلی و تنظیم بازار معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید: هیچ‌گونه مصوبه‌ای برای افزایش قیمت لبنیات صادر نشده و تنها افزایش مصوب، مربوط به رشد ۲۷درصدی قیمت شیرخام بوده است.
وی تأکید می‌کند: در صورت تصویب افزایش قیمت محصولات لبنی، نرخ‌ها به‌صورت رسمی از سوی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام خواهد شد.
به نظر می‌رسد دستگاه‌های نظارتی از جمله وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و تعزیرات حکومتی توجه بیشتری به این موضوع و حل و فصل گره‌های موجود در بازار محصولات لبنی و شیرخام و جلوگیری از گران‌فروشی‌ها و تضییع حقوق دامداران داشته باشند.
